Flor kullanımı konusunda ” florür zararlı mı ” veya ” florür dişlere zararlı mı ” sorusu, son yıllarda artan sıklıkla sorulmaktadır. Florür zararlı değildir. Yazılı, görsel ve sosyal medyada giderek yoğunlaşan bilgi kirliliği, bu konuda da gereksiz ve yanlış uygulamalara neden olmaktadır.

1900’lerin ortalarından bugüne, ağız ve diş sağlığını korunmak ve çürükleri önlenmek amacıyla tüm dünyada yaygın olarak kullanılmakta olan florun etkinliği bilimsel olarak kanıtlanmıştır.

Florun diş ve ağız sağlığı için yararlı etkileri :

Flor kullanımı temel olarak iki yolla olabilir.

Sistemik olarak dolaşıma katılır. Gelişmekte olan dişlerin yapısına girmesi sağlanır (içme sularının florürlenmesi, florür tabletleri, florürlü süt ve tuzlar).

Yerel (topikal) olarak, diş minelerinin yüzeyine sürülerek (diş macunları, ağız gargaraları, jeller).

Günümüzde florun koruyucu etkisi olarak dişlerin çıkmasından sonra yüzeylerine sürülmesinin, çıkma öncesi içerek alınmasından daha fazla yarar sağlandığı açıklanmıştır. Bununla birlikte, içilerek alınan ve sindirim ile tükürüğe geçen florun de ağızda etki gösterdiği bilinmektedir.

1980’lerden sonra yapılan araştırmalar, florun ağızda düşük dozda sürekli bulunmasının diş çürüklerinin önlenmesinde ve diş minesinin ağızdaki asitlere karşı dirençli hale gelmesinde oldukça etkili olduğunu göstermiştir. Bu nedenle flor içeren diş macunları dünya genelinde kullanılmaktadır.

Sistemik ve yerel flor alımı diş minesinin bozuşmasını zorlaştırır, ağızdaki asit atakları karşısında daha dirençli olmasını sağlar. Zayıflamış diş minesinin güçlenmesini kolaylaştırır ve hızlandırır. Ağızda bulunan ve dişleri çürüten bakterileri etkisizleştirir.

Uygun kullanılmadığında Florun insan sağlığı için zararları olabilir :

Florun zararlı etkileri, doza ve alınış şekline bağlı olarak iki yönlü ortaya çıkabilir.

Kronik flor toksisitesi, uzun zaman boyunca fazla dozlarda florun ağız yoluyla alınmasına bağlı olarak ortaya çıkar. İki şekilde görülebilir.

Dental florozis, diş minesinin gelişimi sırasında florun yüksek dozda alımına bağlı dişlerin görünümünde ve yapısında meydana gelen değişikliklerdir. Bu değişikliklerin şiddeti alınan florun miktar ve süresine göre değişmektedir.

İskelet florozisi, florun doğal olarak yüksek olduğu yerlerde yaşayan insanlarda görülen ve uzun süre boyunca ağız yolu veya nadir olarak solunum yolu ile flora maruz kalınması sonucu oluşan kronik kemik hastalığıdır.

Akut flor toksisitesi, flor içeren diş macunları, gargaralar ve profesyonel uygulamalarda kullanılan jellerin uygun olmayan şekilde kullanımıyla oluşur. Bu maddelerin genellikle kaza ile bir seferde yutulması ile meydana gelmektedir. Hastaların toksik etki belirtileri ve doza bağlı olarak acil müdahale için hastaneye yönlendirilmeleri gerekmektedir.

Florür Zararlı Değildir :

2006 yılında Dünya Sağlık Örgütü, Dünya Dişhekimleri Birliği ve Uluslararası Dental Araştırmalar Birliği (IADR), 30 ülkeden 80 uzmanın katılımıyla, Flor ile ağız sağlığı üzerine Dünya geneli için bir değerlendirme yapmışlar, flor kullanımının ilerletilmesi için bir plan oluşturmuşlardır.

Dünyanın genel sağlık ve ağız-diş sağlığı ile ilgili en güçlü üç kuruluşunun yayınladığı plana göre :

Tüm ülkelerde ağız ve diş sağlığı için flora ulaşımı sağlayan etkili bir mevzuat geliştirilmelidir.

Flor sağlığı geliştirme stratejileri ve programlarına dahil edilmelidir.

Sağlıklı diyetlere, diş sağlığı için flor dahil edilmelidir.

Hükümetler diş sağlığı için geliştirilen florlu ürünler üzerindeki vergi ve gümrükleri kaldırmak veya azaltmak yönünde teşvik edilmelidir.

Üreticiler imkanları kısıtlı toplumların rahatlıkla ulaşabilmesi için ekonomik florlu diş macunu üretmek ve pazarlamak yönünde teşvik edilmelidir.

Sonuç olarak ;

Bilgi eksikliği ile yanlış yönlendirme sonucu koruyucu ve önleyici uygulamaları reddeden ebeveynler, diş çürüklerinin önlenmesine ihtiyacı olan yüksek risk grubundaki çocukların korunmasını istemeden engellemekte olabilirler.

Diş çürüklerini önlemek için kullanılan flor ürünleri toksik yani zehirleyici/zararlı dozda flor içermemektedir. Dişhekimleri tarafından, doğru zamanda, doğru şekilde, doğru miktarda kullanıldığı  sürece florür zararlı değildir .

Dişhekimlerinin önerdiği uygun miktarlarda kullanılan flor insan sağlığı üzerine hiçbir yan etki oluşturmamaktadır.

Günde 2 kere uygun konsantrasyon ve miktarda florlu diş macunuyla dişlerin fırçalanması, dişhekimi tarafından, kişinin yaş, gereksinim ve çürük riski grubuna uygun periyodlarla yerel flor uygulanması diş çürüklerinin azaltılmasında önemli rol oynamaktadır. Bu konuda son dönemdeki olumsuz bilgi kirliliği dolayısıyla tekrar belirtmekte fayda var. Florür zararlı değildir.

Flor Raporu olarak çok daha detaylı içerikle 2016 yılında Türk Pedodonti Derneği ve Türk Dişhekimleri Birliği Eğitim Komisyonu tarafından hazırlanan ve Türk Pedodonti Derneği tarafından 2019 yılında güncellenen yazıya ilgili link tıklanarak buradan ulaşılabilir.

154 views