Periodontitis yazımızın bu ilk bölümü ne olduğu, nedenleri ve belirtileri hakkında bilgi içermektedir. Periodontitis genellikle ‘Dişeti Hastalığı‘ olarak bilinir. Diş etlerinin ve daha derindeki periodontal yapıların yani diş ile çene kemiği bağlantı dokularının iltihaplandığı çok yaygın bir rahatsızlıktır. Diş fırçalama sırasında genellikle kanama olur. Diş etlerinde olan kızarıklık ve şişme, vücudun diş kökleri çevresinde biriken bakterilere verdiği yanıttır. Vücudun savunma sisteminin bir parçası olmasına rağmen, bu inflamatuar yanıt sonunda ciddi hasara neden olabilir. Kontrol edilmezse, iltihaplanma diş etlerinin altına ve dişlerin köklerine yayılarak, dişleri çeneye bağlayan periodontal dokunun ve destekleyici kemiğin tahrip olmasına neden olabilir. Bu sonuçta dişlerin gevşemesine, sallanmasına ve potansiyel kaybına yol açar.

Erken Periodontal Hastalık

Periodontitis, belirli bakterilerden (periodontal bakteri olarak bilinir) ve bu bakterilerin tetiklediği lokal inflamasyondan kaynaklanır. Bu  periodontal bakteriler ağızda doğal olarak mevcut olsalar da, sadece koşullar sayıca artmalarına uygun olduğunda zararlıdır. Dişlerin üzerinde ve arasında plak olarak bilinen bakteri ve besin artığı tabakası oluştuğunda bu bakteriyel artış meydana gelir. Tehlikeli bakteriler gelişebilir ve çoğalabilir, bu bakteriler de vücudun diş etlerindeki savunma amaçlı enflamatuar tepkisini uyaran bazı zararlı yan ürünler üretir. Hastalık ilerledikçe, kronik inflamasyon çene kemiğinin tahrip olmasına ve dişlerin kaybına neden olur. Birçok insanda, bu uzun yıllar boyunca gerçekleşen kademeli bir süreçtir, tespit edilir ve tedavi edilirse durdurulabilir. Bununla birlikte bazı genç yetişkinlerde hastalığın çok aktif bir formu görülebilir. Tedavi edilmezse dişlerde hızla gelişen sallanmalar ve diş kayıpları olur.

İleri Periodontal Hastalık

Periodontitis birçok durumda gingivitis denilen diş etlerinin basit iltihabı ile başlar. Bunu anlamak her zaman kolay değildir, ancak fark edebileceğiniz ilk işaretlerden biri dişlerinizi fırçalarken diş etlerinde kanamadır. Diş etleri kırmızı ve şişmiş durumdadır ve dişlerde renksiz bir bakteri plak tabakası görülebilir.

Tedavi edilmediği takdirde gingivitis, periodontitise ilerleyebilir. Bununla birlikte yaşanabilecek değişiklikler şunları içerir: fırçalama veya yeme ile diş etlerinde artan kanama, hatta kendiliğinden diş eti kanamaları olabilir, ağız kokusu, dişlerin çenelerdeki pozisyonundaki değişiklikler, dişlerin uzaması (dişeti çekilmesi) ve muhtemelen ağrı. Dişetlerindeki kanama, nikotinin kan damarları üzerindeki etkisi nedeniyle sigara içenlerde daha az fark edilebilir ve bu nedenle hastalık süreci maskelenebilir.

Şiddetli Periodontal Hastalık

Sıklıkla periodontitisin varlığı, kişi tarafından 40 veya 50 yaşlarına kadar tam anlaşılamaz, bu süre zarfında çok fazla hasar meydana gelebilir. Bununla birlikte, diş hekimi rutin bir muayene sırasında hastalığın belirtilerini çok daha erken bir aşamada tespit edebilir ve periodontal tarama indeksi olarak bilinen bir değerlendirme kullanarak periodontal durumu izleyebilir.

Periodontitisin gelişimi şöylece özetlenebilir;

Sağlıklı bir ağızda, çoğu tamamen zararsız olan ve ağız ortamı ile uyum içinde yaşayan 700’den fazla farklı bakteri türü bulunur. Bununla birlikte diş temizliği iyi olmadığında, diş etlerinin yanında bakteri birikintileri ve plak oluşur. Ağız ortamı daha tehlikeli bakterilerin gelişmesi için uygun hale gelir. Vücudun doğal savunmaları da harekete geçer.

Her durumda, periodontitis, diş plağı şeklinde bakteri birikmesinden kaynaklanır.

Yumuşak bakteri plağı fırçalama ile çıkarılmazsa, zaman içinde tartar adı verilen dişte sert bir tortu olan diştaşı haline gelir. Tartarın varlığı, bakteri plağının diş köklerine doğru büyümesine ve ilerlemesine olanak sağlar. Enflamasyon daha derine ilerledikçe, diş etinin diş köküne yapışması bozulur ve aralarında boşluk (periodontal cep) oluşur. Bu cep, zararlı bakterilerin yerleşmesi ve çoğalması için ideal bir yerdir, bu nedenle hastalığı arttırır. Yeni ortamlarında, bakteriler vücudun savunma mekanizmalarını daha da tetikleyen toksinlerini salgılarlar.

Periodontitisin ilerlemesinde mevcut bakteri sayısı ve tipi, bireyin savunma mekanizmalarının ne kadar güçlü olduğu, sigara içme veya diyabet gibi bazı risk faktörleri süreci hızlandırabilir. Bazı ilaçlar  (antihipertansif, vazodilatör ajanlar, immünoterapi ilaçları) hastaları diş eti iltihabına daha duyarlı hale getirir. Bununla birlikte, bakteriyel plak birikimi olmadan periodontitisin oluşmayacağını bilmek önemlidir.

Diş etinde oluşan renk değişikliklerine bu yazılardan ulaşabilirsiniz.

Diş etinde açık renk değişiklikleri.

Diş etinde koyu renk değişiklikleri. 

Kaynak : European Federation of Periodontology

132 views