Diş estetiği, diş ve ağız bakımına özen gösterildiği oranda kalıcıdır. Diş fırçası,  diş macunu,  diş ipi ve ağız gargaraları kişisel ağız bakımı için kullanılan başlıca ürünlerdir.

Ağız gargarası  fırçalama ve diş ipi yerine geçmezken,  günlük  diş ve ağız temizliğine yardımcı olabilir. Diş arası temizleyiciler gibi ( ara yüzey fırçası, diş ipi ), gargara da diş fırçası ile kolayca erişilemeyen alanlara ulaşır.

Fırçalamadan önce mi, sonra mı kullanılmalı sorusu kişisel tercihlere bağlıdır. Bununla birlikte, kullanılan gargaradan en üst düzeyde faydalanmak için üreticilerin, içeriğine bağlı önerisi olabilir.

Bazı diş macunu bileşenleri (kalsiyum hidroksit veya alüminyum hidroksit gibi) florür iyonları ile bir kompleks oluşturabilir ve  gargara etkisini azaltabilir. Bu nedenle fırçalamadan sonra ve gargaradan  önce su ile ağızı kuvvetlice çalkalama önerilebilir.

Ağız gargaraları 6 yaşından küçük çocuklar için önerilmez.

Yutma refleksleri  çocuklarda iyi gelişmemiş olabilir ve ağız gargaralarını büyük miktarlarda yutabilirler, bu da bulantı, kusma ve zehirlenme gibi olumsuz olayları ( bazı gargaralarda alkol bulunması nedeniyle ) tetikleyebilir.

Genel olarak  kozmetik ( ağız bakım suyu ) ve tedavi edici ( terapötik ) olarak ayrılan iki çeşit ağız gargarası vardır.

Kozmetik gargara, ağız kokusunu geçici olarak kontrol edebilir ve hoş bir tat bırakabilir, ancak kısa süreli  yararlarının ötesinde  kimyasal veya biyolojik etkiye sahip değildir.  Gargara ağız kokusuyla  ilişkili bakterileri öldürmezse, bunun faydası sadece kozmetik olarak kabul edilir.

Buna karşılık tedavi edici (terapötik)  gargara, ağız kokusu, diş eti iltihabı, plak ve diş çürümesi gibi rahatsızlıkların kontrol edilmesine veya azaltılmasına yardımcı olur.

Terapötik gargarada kullanılabilecek aktif maddeler şunlardır:

Cetypyridinium chloride,  chlorhexidine,  uçucu yağlar, florür,  peroxide.

Kötü nefesin azaltılması için Cetypyridinium chloride eklenebilir. Hem chlorhexidine hem de esansiyel yağlar plak ve diş eti iltihabının kontrolüne yardımcı olmak için kullanılabilir. Florür, çürümeyi önlemeye yardımcı olan kanıtlanmış bir maddedir.  Peroxide  ise diş beyazlatıcı ağız gargaralarında bulunur.

Terapötik gargara içeriğine bağlı olarak hem reçetesiz hem de reçeteyle kullanılabilir,  uçucu yağ içeren gargaralar mağazalarda bulunurken, klorheksidin içerenler eczanelerden temin edilebilir.

Ağız gargaralarının kullanılabileceği durumlar şunlar olabillir :

Diş Çekimi sonrası iltihap ( Alveolar Osteit , Kuru Soket )

Kuru soket olarak da bilinen Alveoler Osteitis (AO),  diş çekimini (özellikle de yirmi yaş dişi çekimini ) takip eden yaygın bir durumdur.

AO, diş çekimini takiben iyi pıhtı oluşmazsa,  genellikle  işlemden 2 ila 3 gün sonra olur. Diş çekimi bölgesi  ve çevresinde yoğun ağrı oluşur. Çalışmalar, yirmilik diş çekimlerini  takiben AO önleme için antibiyotik kullanılmadan da chlohexidin’in  etkili olabildiğini  göstermiştir.

Ağız Kokusu

Ağız kokusuna uçucu sülfür bileşikleri ve bakteriler  neden olur.  Kozmetik ağız gargaraları, geçici olarak kötü nefesi maskeleyebilir ve hoş bir tat verebilir, ancak bakteri veya sülfür bileşikleri  üzerinde  etkiye sahip değildir.

Tedavi edici  ağız gargaraları, içeriğindeki  antimikrobiyaller,  klorheksidin, klorin dioksit, setilpiridinyum klorür ve uçucu yağlar (ör., okaliptol, mentol, timol ve metil salisilat) sayesinde  ağız kokusu tedavisi  için daha etkilidir.

Klorheksidin ve setilpiridinyum klorür artı çinko laktat kombinasyonunun ağız kokusunu  önemli ölçüde azalttığı gösterilmiş olmasına rağmen, dişlerde lekelenme yapabilir.

Plak ve Dişeti iltihabı

Gargaralarda kullanıldığında, setilpiridinyum, klorheksidin ve uçucu yağlar gibi antimikrobiyal maddeler, fırçalama ve diş ipi ile birlikte plak ve diş eti iltihabını azaltır. Bazı çalışmalar klorheksidinin,  esansiyel yağlara göre daha iyi  plak kontrolü sağladığını göstermiştir.

Diş Minesi Güçlenmesi

Bazı gargaralar florür iyonları içerir. Bu gargaraların düzenli kullanımının, diğer florid kaynaklarından  ( florid içeren diş macunu)  bağımsız olarak, 6 yaş üstü çocuklarda diş çürümesini azalttığı bulunmuştur.

Ağrı Kesici Özelliği

Ağrı kesici  içeren ağız gargaraları, yaygın olarak, lidokain, benzokain / butamin / tetrakain hidroklorür, dyklonin hidroklorür veya fenol gibi topikal lokal anestezikler içerir. Aft yaraları gibi ağız içindeki lezyonların ağrısı için oldukça fayda sağlarlar.

Diş Beyazlatma

Gargaralar , içinde beyazlatıcı madde karbamid peroksit veya hidrojen peroksit olduğunda dişlerdeki  yüzeyel  lekelerin  azalmasına katkıda bulunabilir. Dişleri beyazlatmak için üretilmiş ağız gargaralarında yüzde 1,5 ila 2 oranında hidrojen peroksit bulunmaktadır.

Ağız Kuruluğu  ( Xerostomia )

Bazı hastalıklarda tükürük miktarı bir azalır. Tükürük eksikliği çürük riskini artırır, florür içeren  gargaralar bu sorunu azalymaya  yardımcı olabilir.  Diş etleri kuruduğu için diş eti hastalıkları oluşur, Enzimler, selüloz türevleri  ve  müsin içeren ağız gargaraları, tükürük hissini taklit edebilir ve ağız kuruluğu belitilerinde  rahatlama sağlayabilir. Bununla birlikte, alkol ağız kuruluğu yapabildiği için, alkol içermeyen  ağız gargarası kullanmak gereklidir.

Bu durumlarda kullanılabilecek ağız gargaralarının belirli sürelerin üzerinde kullanılmaması önerilmektedir. Tedavi edici gargaraların içinde bulunan antibakteriyel maddeler, ağızda bulunan ve sindirime yardımcı olan yararlı bakterileri de etkisiz hale getirir. Tat alma duyusunu azaltır, dişler üzerinde lekeler oluşturabilir. Bu sebeple özellikle tedavi edici gargaralar doktor önerisi doğrultusunda, uygun miktar ve sürede kullanılmalıdır.

Kaynak : Amerikan Dişhekimleri Birliği

 

718 views